มรณานุสติ

"มรณานุสติ"

พระพุทธเจ้าตรัสถามพระอานนท์ว่า "อานันทะ..ดูก่อน อานนท์ เธอระลึกถึงความตายวันละกี่ครั้ง ?" พระอานนท์ทูลตอบว่า "ประมาณ ๗ ครั้งพระเจ้าข้า" พระพุทธเจ้าตรัสว่า "อานันทะ..ดูก่อนอานนท์ ๗ ครั้งยังน้อยเกินไป ตถาคตระลึกถึงความตายทุกลมหายใจเข้าออก"

ตอนแรกกระผม/อาตมภาพก็นึกเหมือนกับพวกท่าน ว่าการนึกถึงความตายทุกลมหายใจเข้าออกนั้น "เว่อร์" เกินไป แต่พอทำไปถึงตรงจุดนั้นจริง ๆ แล้วถึงได้รู้ว่า สติ สมาธิ ปัญญา แค่หางอึ่งของเรา การระลึกถึงความตายทุกลมหายใจเข้าออก ยังไม่ใช่ของยากเลย แล้วระดับพระพุทธเจ้าท่านทำไมถึงจะทำไม่ได้..!?

แต่ว่าการระลึกถึงความตายทุกลมหายใจเข้าออก ต้องประกอบไปด้วย สติ สมาธิ และปัญญา อย่างพร้อมเพรียงกัน ถ้าเป็นภาษาสายวัดป่า เขาเรียกว่า "มัคคสมังคี" ก็คือทุกอย่างต้องรวมกันพอดีอย่างพร้อมเพรียง ขาดอย่างใดอย่างหนึ่งก็ไม่สามารถที่จะระลึกได้ตลอดรอดฝั่ง

ขาดสติไม่ต้องพูดถึง ขาดสติเมื่อไร ทุกอย่างก็พังหมด ดีไม่ดีก็เผลอไปทำความชั่วหนักเข้าไปอีก ขาดสมาธินี่เป็นตัวหลักเลย เพราะสมาธิช่วยให้สติมั่นคง ช่วยให้ปัญญาแหลมคม แต่ถ้าหากว่าขาดปัญญา ก็ไม่คิดที่จะระลึกถึง เพราะว่าประมาท ไม่ได้คิดว่าเราจะตายลงไปในเวลานี้

เรื่องของมรณานุสติ พระพุทธเจ้าจึงจัดให้สำหรับบุคคลที่เป็นพุทธิจริต มีความฉลาดเป็นเจ้าเรือน เพราะว่าถ้าเป็นบุคคลทั่ว ๆ ไปก็ไม่สามารถที่จะระลึกได้ บุคคลที่เป็นพุทธิจริตนั้น เหมาะกับกรรมฐานประเภทมรณานุสติ กายคตานุสติ เหล่านี้เป็นต้น เพราะว่าต้องใช้ปัญญาประกอบไปด้วย อนุสติระดับอื่น ๆ มีสมาธิแค่เบื้องต้น ก็เพียงพอใช้งานแล้ว

แต่ถ้าสำหรับพุทธิจริต กรรมฐานเหล่านี้เป็นของยาก อย่างเช่นว่า มรณานุสติ กายคตานุสติ หรือว่าพรหมวิหาร ๔ อาหาเรปฏิกูลสัญญา สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ต้องใช้ปัญญาประกอบอย่างมาก พรหมวิหาร ๔ เราต้องเห็นว่าสิ่งที่เราทำนั้นเป็นคุณเป็นประโยชน์อย่างไร ต้องใช้ปัญญาอย่างสูง อาหาเรปฏิกูลสัญญา ต้องมองไปถึงต้นกำเนิดว่าอาหารทุกอย่างมีพื้นฐานมาจากความสกปรก แล้วเกิดความรังเกียจ กินเพื่ออยู่เท่านั้น

ดังนั้น..ในเรื่องของการระลึกถึงความตาย แม้แต่พระอานนท์ที่เป็นพระโสดาบันแล้ว ระลึกประมาณวันละ ๗ ครั้ง พระพุทธเจ้ายังตรัสว่าน้อยเกินไป แล้วพวกเราได้ถามตัวเองหรือไม่ว่า ได้นึกถึงกี่ครั้งต่อวัน ? ไม่ใช่ได้ข่าวใครตายมาก็สักแต่ว่ารับรู้ ยังไม่ถึงตัวกูก็แล้วไป ถ้าลักษณะอย่างนั้น ท่านทั้งหลายก็ดำเนินชีวิตแบบประมาทจนเกินไป ประมาณว่าเป็นบุคคลผู้เมามัว เมาในวัย เมาในความไม่มีโรค แล้วท้ายที่สุดก็เมาชีวิต ไม่เคยระลึกว่าตนเองจะต้องตาย..!

การดำเนินชีวิตอยู่ด้วยความประมาท ถ้าไม่ใช่บุญเก่าดีจริง ๆ โอกาสรอดจากอบายภูมินั้นยากมาก ขนาดบุคคลที่บุญเก่าดีจริง ๆ ยังลงไปนับไม่ถ้วนแล้ว เพราะว่าถึงเวลาก็มีอกุศลกรรมอื่นมาตัดรอน

ดังนั้น..การที่เราได้ข่าวว่าหลวงพ่อจอนมรณภาพ ต้องคิดว่าตัวเราก็จะต้องเป็นเช่นนั้น

สัพเพ สัตตา มะรันติ จะ มะริงสุ จะ มะริสสะเร สัตว์ทั้งหลายมีความตายเป็นเบื้องหน้า จักต้องถึงความตายเป็นแน่แท้ ตะเถวาหัง มะริสสามิ นัตถิ เม เอตถะ สังสะโย แม้กระทั่งตัวเราก็เช่นกัน ไม่อาจที่จะล่วงพ้นความตายไปได้

ระลึกได้แล้วก็ไม่ใช่นึกถึงเฉย ๆ แต่เร่งปฏิบัติเพื่อสั่งสมความดี หนีความชั่ว ตั้งหน้าตั้งตาเอามรรคเอาผลกันตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป ไม่ใช่ว่าทำด้วยความประมาท ถ้าลักษณะอย่างนั้น ตายแล้วลงอบายภูมิ ก็ต้องบอกว่าเป็นเรื่องที่เราทำตัวเองแท้ ๆ เลย..!

เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน วันอังคารที่ ๔ กรกฎาคม ๒๕๖๖

https://www.watthakhanun.com/webboard/showthread.php?t=9585

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร. วัดท่าขนุน
www.watthakhanun.com

#ชุมชนคุณธรรม #วัดท่าขนุน #watthakhanun
#ig: wat.thakhanun #tiktok: @watthakhanun
#ชุมชนคุณธรรมวัดท่าขนุน
#ชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงขับเคลื่อนด้วยพลังบวร
#พระพุทธศาสนาช่วยโลก #พระสงฆ์ช่วยสังคม
#พระครูวิลาศกาญจนธรรมดร #พระครูวิลาศกาญจนธรรม #พระอาจารย์เล็ก #หลวงพ่อเล็กวัดท่าขนุน