กายนคร

พระพุทธองค์ทรงอุปมาอุปมัย เปรียบเทียบกายเราเหมือนดังเมืองเมืองหนึ่งได้อย่างน่าสนใจ
เพื่อน้อมใจให้ข้อคิดในการปฏิบัติอย่างชัดเจนดีมาก ดังนี้

ดูกรภิกษุ เหมือนอย่างว่า เมืองชายแดนของพระราชาเป็นเมืองที่มั่นคง มีกำแพงและเชิงเทิน มีประตู ๖ ประตู
นายประตูเมืองนั้นเป็นคนฉลาด เฉียบแหลม มีปัญญาคอยห้ามคนที่ตนไม่รู้จัก
อนุญาตให้คนที่ตนรู้จักเข้าไปในเมืองนั้น
ราชทูตคู่หนึ่งมีราชการด่วนมาแต่ทิศบูรพาพึงถามนายประตูนั้นว่า
แน่ะบุรุษผู้เจริญ เจ้าเมืองนี้อยู่ที่ไหน
นายประตูนั้นตอบว่าแน่ะท่านผู้เจริญ นั่นเจ้าเมืองนั่งอยู่ ณ ทางสามแพร่งกลางเมือง
ทีนั้นแลราชทูตคู่นั้นมอบถ้อยคำตามความเป็นจริงแก่เจ้าเมืองแล้ว
พึงดำเนินกลับไปตามทางที่มาแล้ว

ราชทูตคู่หนึ่งมีราชการด่วนมาแต่ทิศปัจจิม...
ราชทูตคู่หนึ่งมีราชการด่วนมาแต่ทิศอุดร...
ราชทูตคู่หนึ่งมีราชการด่วนมาแต่ทิศทักษิณแล้วถามนายประตูนั้นอย่างนี้ว่า แน่ะบุรุษผู้เจริญ
เจ้าเมืองนี้อยู่ที่ไหน
นายประตูนั้นพึงตอบว่า แน่ะท่านผู้เจริญ นั่นเจ้าเมืองนั่งอยู่ ณ ทางสามแพร่งกลางเมืองทีนั้นแล
ราชทูตคู่หนึ่งนั้นมอบถ้อยคำตามความเป็นจริงแก่เจ้าเมืองแล้วพึงดำเนินกลับไปทางตามที่มาแล้ว

ดูกรภิกษุ อุปมานี้แล
เรา(พระพุทธองค์)กระทำแล้วเพื่อจะให้เนื้อความแจ่มแจ้งก็ในอุปมานั้นมีเนื้อความดังต่อไปนี้

1. คำว่าเมือง เป็นชื่อของกายนี้ที่ประกอบด้วยมหาภูตรูป ๔ ซึ่งมีมารดาและ บิดาเป็นแดนเกิด
เจริญขึ้นด้วยข้าวสุกและขนมสด มีอันต้องอบ ต้องนวดฟั้นเป็นนิตย์
มีอันทำลายและกระจัดกระจายเป็นธรรมดา

2. คำว่าประตู ๖ ประตู เป็นชื่อของอายตนะภายใน ๖

3. คำว่านายประตูเป็นชื่อของ สติ

4. คำว่าราชทูตคู่หนึ่งมีราชการด่วน เป็นชื่อของสมถะและวิปัสนา

5. คำว่าเจ้าเมืองเป็นชื่อของ วิญญาณ

6. คำว่าทางสามแพร่งกลางเมือง เป็นชื่อของมหาภูตรูป ๔ คือปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ

7. คำว่าถ้อยคำตามความเป็นจริง เป็นชื่อของ นิพพาน

8. คำว่าทางตามที่มาแล้ว เป็นชื่อของอริยมรรคมีองค์ ๘ คือสัมมาทิฐิ ฯลฯ สัมมาสมาธิ ฯ

พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๐ สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค หน้าที่ ๒๑๐/๔๐๒


หมายเหตุ :รูปภาพมาจากเกม อาจไม่ตรงตามข้อความข้างต้นทั้งหมด พยายามให้นึกเห็นภาพออกเท่านั้น

 

ขออนุโมทนาค่ะ


​

 

ติงได้ฟังเรื่องกายนครครั้งแรก
แสดงโดย ท่านเจ้าคุณเจ้าคณะภาค 10 (ธ)
ที่วัดป่าวังน้ำทิพย์เทพสถิตวนาราม
ประทับใจมากค่ะ​