พุทธวิธีครองใจคน (2)

พุทธวิธีครองใจคน (2) ​

โดย อ.นพ. ไพศาล บุญสะกันต์
ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี​

ฉบับก่อนหน้า เราได้ทราบถึงข้อธรรมประการแรกที่มีอานุภาพทำให้ผู้ประพฤติธรรมนั้นเป็นที่รักของมนุษย์ทั้งหลายไปแล้วนะครับ นั่นคือ ทาน การเอื้อเฟื้อแบ่งปัน ฉบับนี้ก็จะว่ากันต่อในธรรมข้อที่สอง คือ ปิยวาจา แหล่งอ้างอิงหลักก็มาจากหนังสือพุทธวิธีครองใจคนของท่าน พ.อ. ปิ่น มุทุกันต์ เช่นเคย
อันว่าทานคือการให้ที่ชาวโลกประพฤติปฏิบัติกันนั้น มักจะเป็นวัตถุทาน เป็นหลัก ซึ่งก็แน่นอนว่าต้องมีการใช้ทรัพย์บ้าง เพื่อจะได้นำวัตถุทานเหล่านั้นมาให้ทานอีกต่อหนึ่งได้ แล้วถ้าช่วงไหนเกิดไม่มีทรัพย์หรือวัตถุทานที่จะให้ขึ้นมาล่ะจะทำอย่างไร ... หลักธรรมข้อที่สองนี้จะช่วยในสถานการณ์นั้น เราไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆ แค่ลงทุนพูดจาไพเราะ เป็นความจริง มีประโยชน์ และถูกกาลเทศะเท่านั้นเอง ดีไม่ดี ยังให้ผล (อานิสงส์) มากกว่าให้วัตถุทานเป็นอันมากแต่พูดไม่เข้าหูซะอีก

ปิยวาจา แปลว่า เจรจาด้วยคำน่ารัก นั่นคือ พูดเป็น พูดดี ดังที่เกริ่นไว้ข้างต้นแล้ว มีฤทธิ์ให้คุณ คือสร้างชื่อเสียง เป็นที่รักใคร่ หรือให้โทษ เป็นต้นว่า เสียตัว เสียชื่อ หรือเสียชีวิต แก่เจ้าของลมปากได้
ตอนนี้จะขอกล่าวถึงคำพูดที่ทำให้คนฟังเกลียด หรือ อัปปิยวาจา ซะก่อน ที่เรียกว่า