เรื่องเด่น สิ่งปรุงแต่งทั้งหลายเป็นสิ่งไม่เที่ยง

สิ่งปรุงแต่งทั้งหลายเป็นสิ่งไม่เที่ยง

สิ่งไม่เที่ยง คำนี้ ชาวพุทธตั้งแต่รุ่นกระเตาะจนถึงรุ่นผู้เฒ่า คงไม่มีใครไม่เคยได้ยิน และมีการกล่าวถึงกันบ่อยมากที่สุด ในบรรดาคำสอนของศาสนาพุทธ

ที่มาของคำนี้ มาจากคำตรัสของพระพุทธองค์ ที่ว่า

"เมื่อใดเธอรู้ด้วยปัญญาว่า สิ่งปรุงแต่งทั้งหลายไม่เที่ยง เธอย่อมเบื่อหน่ายจางคลายในสิ่งที่เธอเคยรักเคยหลง นั่นแหละเป็นทางแห่งนิพพาน อันเป็นธรรมหมดจด"

คำว่าไม่เที่ยงจึงไม่ธรรมดา เพราะผู้ใดรู้แล้วสามารถถึงภาวะนิพพาน(หมดทุกข์)ได้เลย
แล้วมีใครไม่รู้จักคำนี้บ้างตอบว่าไม่มี แล้วผู้รู้จักคำนี้มีภาวะนิพพาน(หมดทุกข์)ทุกคนไหม ไม่ทุกคนแน่ๆ
แล้วอะไรเป็นสาเหตุที่ชาวพุทธรู้จักคำนี้ แต่ไม่ได้ประโยชน์จากคำนี้ อย่าสมคุณค่าของคำนี้เล่า

สาเหตุหนึ่งที่เรารู้จักคำนี้แต่ไม่ได้ประโยชน์จากคำนี้ ก็เพราะ เราแค่รู้ รู้ศัพท์ รู้ความหมาย แต่การแค่รู้เพียงจำได้หมายรู้ ไม่มีกำลังแก่กล้าเพียงพอที่จะ ทำให้เกิดความเบื่อหน่ายจางคลาย ในสิ่งที่ตนเคยรักเคยหลงได้ เพราะรู้แค่จิตส่วนนอก จิตส่วนในยังไม่รับรู้ยังไม่เอาด้วย

เราจึงควรมาให้ความสนใจวิธีทำให้จิตส่วนในรับรู้ว่า สิ่งปรุงแต่งมันไม่เที่ยง จะได้เกิดความเบื่อหน่ายจางคลายในสิ่งที่ตนเคยรักเคยหลง จางคลายไม่หมดไม่สะเด็ดน้ำ แต่จางคลายบ้างก็ยังดี เพราะอย่างน้อยก็ทำให้ทุกข์ทุเลาเบาบางลงไปบ้าง

วิธีทำไว้ในใจว่าสิ่งปรุงแต่งทั้งหลายมันไม่เที่ยง ง่ายๆที่สุดเราดูที่ความเกิดดับของความคิด ของความรู้สึก ที่เกิดกับตัวเราทุกเวลาทุกนาทีนี่แหละ แต่ต้องดูให้มันจริงจัง ทำไว้ในใจเสมอๆว่าเราจะดู ดูว่าอะไรมันเกิด หรือผุดขึ้นมาในจิตใจของเราบ้าง ดูว่ามันเกิดมาแล้วมันดับไปตอนไหน แล้วอะไรมันเกิดมาใหม่ มันเกิดมาแล้วมันดับอีกใช่ไหม สิ่งนี้ดับไปสิ่งใหม่เกิดมาอีกแล้ว เกิดมาแป๊บเดียวดับอีกแล้ว อันนี้ดับอันนั้นเกิดมาแทนที่อีกแล้ว แค่พิมพ์นี่ก็วุ่นวายแล้ว ดูจริงๆมันจะวุ่นวายขนาดไหน แต่วุ่นวายอย่างไร เกิดดับเร็วบ้างช้าบ้าง ตามดูทันบ้างไม่ทันบ้าง ก็ขอให้สนุกกับมันเพลินกับมัน ดูจนเห็นความเกิดดับชัดขึ้นชัดขึ้น จิตเราก็จะสงบขึ้นเย็นขึ้น

เมื่อเราดูความเกิดดับเป็น ระยะหลังๆเราจะดูการดับอย่างเดียวโดยอัตโนมัติ เราจะไม่ไปดูมันเกิดแล้ว อะไรเกิดแค่รู้แล้วดูว่ามันดับอย่างไร ดับไม่เมื่อไร ตรงนี้สำคัญ เมื่อมันดับไปไม่ว่าอะไรดับ ให้ทำไว้ในใจว่า เห็นไหมมันดับไม่เหลือเลย ดูไอ้ที่เราคิดเรารู้สึก มันดับไม่เหลือจริงๆไหม มันดับไม่เหลือจริงๆ ทดลองทำดูได้ ความคิดร้อยแปดของคนเรามันไม่เที่ยง เกิดมาแล้วก็ดับไป ไม่มีส่วนเหลือเลย ทำแบบนี้เรื่อยๆ เราจะเห็นความดับที่กระชับขึ้นเร็วขึ้น อาจถึงขั้นเห็นแต่ความดับๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ เป็นคล้ายๆไฟวิ่ง จนเราตามไม่ทันว่าอะไรมันเกิดหรือมันดับ เห็นแต่โลกทั้งใบล้วนแต่มีการเกิดดับอยู่ตลอดเวลา นั่นแหละจะทำให้ท่าน เกิดความเบื่อหน่ายในสิ่งที่ตนเองเคยรักเคยหลง เพราะมองเห็นแต่ความเปลี่ยนแปลง เกิดดับ ความไม่แน่นอน ความไร้ค่า ความสิ้นไปๆๆๆๆ อารมณ์บางอย่าง ของบางอย่าง ที่เคยคิดว่าแน่นอน ที่แท้จริงมันไม่แน่นอนนี่ ความคิดแบบนี้มันจะเกิดตลอดเวลา จนถึงขั้น

"....ข้าไม่เอากะเอ็งแล้วว๊อย ไอ้พวกของเกิดดับ ไอ้พวกของไม่เที่ยง...."

เมื่อถึงขั้นนี้ เราเจอสิ่งใดเราก็เลิกคิดแล้วว่ามันคืออะไร เราคิดอย่่างไร เกี่ยวข้องสิ่งไร เราคิดอยู่อย่างเดียวว่า มันของไม่เที่ยง ไม่ใช่สัตว์บุคคลตัวตนเราเขา ไม่ใช่ มันเป็นได้เพียงของไม่เที่ยงชิ้นหนึ่งเท่านั้น ทุกท่านทำได้ เกี่ยวข้องสิ่งไรก็เรียกมันว่าของไม่เที่ยง ของเกิดดับ ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล มันเป็นของไม่เที่ยง มันเป็นของเกิดดับ นั่นแหละถ้าทำได้เราก็จะสลัดทุกสิ่งทุกอย่าง ที่ไม่เที่ยงออกจากชีวิตเราได้ทันที่

ขออำนวยอวยพรให้ทุกท่านสลัด สิ่งเกิดดับ สิ่งไม่เที่ยง ออกจากชีวิตได้โดยเร็ววัน ให้ครบทุกๆชีวิตที่เกิดดับและไม่เที่ยงเทอญ

เจริญธรรม

โดย ธรรมะติดดิน สมสุโขภิกขุ

 

อนุโมทนาสาธุคับ

 

สาธุในธรรมค่ะ

อยู่ที่ ใจ ของเราเป็นเหตุแห่งทุกข์และสุขค่ะ

 

กราบสาธุครับ

 

สาธุครับ ลองมองดูความคิดเกิดดับสักครั้ง
แล้วครั้งอื่นสถาวะธรรมตามมาเองครับ