อุบายในการละการเพ่งโทษผู้อื่น

อุบายในการละการเพ่งโทษผู้อื่น
<O></O>
ถาม :จะปฏิบัติอย่างไรจึงจะหายากที่เพ่งโทษผู้อื่นได้ขาดเช่นเวลาเห็นคนทั้งหลายประพฤติกายทุจริตวจีทุจริตทำใจให้ประกอบด้วยความเมตตากรุณาใจที่เพ่งโทษอาจหายไปได้ชั่วคราว
<Oแต่พอเมตตากรุณาเสื่อมไปใจชนิดนั้นอาจเกิดขึ้นได้อีกข้าพเจ้าไม่มีอุบายที่จะละได้เพราะฉะนั้นจึงต้องหนีจากหมู่ขึ้นมาอยู่กับเขาขอท่านจงช่วยบอกอุบายให้ด้วย
<O
ตอบ :การเพ่งโทษคนอื่นนั้นสำคัญนักเพราะขาดเมตตากรุณาเป็นไปเพื่อความเบียดเบียนตนและคนอื่นสมด้วยพระพุทธภาษิตว่า
<Oปรวชฺชานุปสฺสิสฺสะ เมื่อบุคคล มักตามมองดูซึ่งโทษของผู้อื่น<O
นิจฺจํ อุชฺฌานสญฺญิโน เป็นผู้มีความหมายจะยกโทษอยู่เป็นนิจ<O
อาสวา ตสฺส วฑฺฒนฺติ อาสวะทั้งหลาย ย่อมเจริญขึ้นแก่บุคคลนั้น<O
อารา โส อาสวกฺขยา บุคคลนั้นเป็นผู้ห่างไกลจากธรรมเป็นที่สิ้นอาสวะ
<O
เพราะฉะนั้นควรทำในใจให้แยกออกไปเป็นอริยสัจ ๔<O
ส่วนบุคคลนั้นต้องทำความเห็นว่าเป็นขันธ์ ๕(รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ) หรืออายตนะ๖(อายตนะ ๖ ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจซึ่งสิ่งที่เราใช้รับรู้ รูป รส กลิ่น เสียง จิตใจ อารมณ์ และความรู้สึก) เป็นประเภททุกขสัจ(สภาพที่ทนอยู่ไม่ได้ ไม่ยั่งยืนคงทนอันเป็น ตัวทุกข์)
<O
ความประพฤติชั่วด้วยกายวาจา ใจ ของบุคคลนั้นเป็นสมุทัย(สมุทัย คือเหตุให้เกิดทุกข์ ได้แก่ตัณหาคือความอยากได้อยากเป็น ไม่อยากได้ไม่อยากเป็น
เช่นเมื่อตาเห็นสิ่งของเกิดความอยากได้สิ่งของที่ตามองเห็น สมุทัยความอยากก็ปรากฏขึ้น
ทีนี้พอมีความอยากปรากฏขึ้นแล้วจิตเองหลงไปตามความอยากจิตก็จะมีความดิ้นรนให้ได้สิ่งของนั้นมา
จิตที่ดิ้นรนไปตามอำนาจของความอยากนั้นเองคือทุกข์ที่เกิดขึ้นจากเหตซึ่งเหตุก็ุคือความอยาก เรียกว่าสมุทัย ) เพราะเขาไม่ได้เจริญมรรคจึงไม่ถึงนิโรธ<O
เพราะฉะนั้นถ้าไม่ชอบ หรือเพ่งโทษว่าไม่ดีก็ต้องเพ่งส่วนสมุทัย<O
ส่วนคนนั้นเป็นขันธ์ ๕ หรืออายตนะ ๖กลับจะน่าสงสาร<O
เพราะการทำผิดเช่นนั้น เป็นส่วนสมุทัย(ตัณหา)ให้ทำ<O
เพราะผู้ที่ไม่ได้ประพฤติปฏิบัติก็มีอริยสัจ ๒<O
ขันธ์๕ อายตนะ๖ นั้นเป็นทุกขสัจ
<Oกิเลสความอยากนั้นเป็นสมุทัยจึงได้ประพฤติกายทุจริตวจีทุจริตมโนทุจริต
<O
เหมือนทารกที่ไม่รู้จักไฟจึงได้จับเพราะไม่ทราบว่าร้อน
ส่วนผู้ใหญ่เขาไม่จับเพราะเขารู้ว่าร้อนข้อนี้ฉันใดผู้ที่ไม่ได้ประพฤติปฏิบัติฉันนั้น<O
<O

 

สา.....ธุ

 

ถาม : ถ้าเช่นนั้นผู้ที่ไม่ได้ปฏิบัติมีอริยสัจ๒ คือทุกข์กับสมุทัย เวลาที่เข้าไปเพ่งโทษ ขันธ์๕ อายตนะ๖ ของเราเป็นทุกขสัจ
การเพ่งโทษเขานั้นเป็นสมุทัย เวลานั้นเรากับเขาก็ไม่แปลกอะไรกัน
เพราะมีแต่ทุกข์กับสมุทัย ๒ อย่างเท่านั้น
ตอบ : ถูกแล้ว ถ้าไม่ทำความเห็นให้เป็นอริยสัจ๔ ก็ยากที่จะหายจากใจที่เพ่งโทษคนอื่น

 

ถาม : ถ้าเช่นนั้นแล้ว พระเสขบุคคลทั้งหลาย(พระเสขบุคคล หมายถึง บุคคลยังต้องศึกษาในสิกขา ๓ เพื่อดับกิเลส ได้แก่ บุคคล ๗ ประเภทคือ โสดาปัตติมรรค โสดาปัตติผล สกทาคามิมรรค สกทาคมิผล อนาคามิมรรค อนาคามิผล อรหันตมรรค )ผู้ทำกิจของอริยสัจ ๔ ท่านคงไม่มีความเพ่งโทษผู้อื่นกระมัง
ตอบ : แน่ทีเดียว ข้าพเจ้าเข้าใจว่าพระเสขบุคคลทั้งหลาย ตั้งแต่พระโสดาบันขึ้นไปนั้น ย่อมจะไม่เพ่งโทษคนอื่น จึงได้พ้นจากความเบียดเบียน
เพราะพ้นจากความเบียดเบียนจึงพ้นจากบาป
เพราะพ้นจากบาปจึงพ้นจากทุคติ
คือได้ทำกิจของอริยสัจ ๔ ท่านจึงมีความเพ่งโทษใครๆ อาสวะทั้งหลายนั้นจึงไม่เจริญขึ้น(อาสวะกิเลส หมายถึง กิเลสสิ่งที่ทำให้จิตขุ่นมัวหรือรับคุณธรรมได้ยาก ที่แอบซ่อนนอนเนื่องซึมซาบย้อมจิต เพียงรอสิ่งที่มากวน มากระตุ้นเร้าให้กิเลสที่นอนเนื่องตกตะกอนนอนก้น คืออยู่ในลักษณาการที่ดับลงไปอย่างชั่วคราวที่อยู่ในจิตให้ขุ่นมัวคุกรุ่นขึ้นมาเป็นกิเลสหรือองค์ธรรมสังขารกิเลสต่อไปนั่นเอง) ถึงซึ่งความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย จนเป็นพระอเสขบุคคล( พระอรหันต์ ผู้ชื่อว่า อเสขบุคคล พระอเสขบุคคล คือ ผู้ที่ไม่ต้องศึกษา อะไรอื่นอีกต่อไป)


จากหนังสือ" ควรรีบทำความเพียรในวันนี้ ใครเล่าจะรู้ว่าความตายจะมีมาในวันพรุ่งนี้" โดยพระอาจารย์ลี ธัมมธโร

 

"เพราะพ้นจากความเบียดเบียนจึงพ้นจากบาป
เพราะพ้นจากบาปจึงพ้นจากทุคติ"

ขออนุโมทนาค่ะ