โลกุตรธรรม ตอนที่ ๑๓ เรื่อง พระพุทธอุทานครั้งที่ ๓

ชุมนุมบทความ
ของ เปมงฺกโร ภิกฺขุ เรียบเรียง

ข้อ ๑๓ เรื่องพระพุทธอุทานครั้ง๓<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-comfficeffice" /><o></o>
<o></o>
พระพุทธอุทานทรงเปล่งขึ้นเมื่อตรัสรู้ใหม่ๆ<o></o>
ยังไม่เสด็จออกจากจังหวัดขอบเขตโพธิพฤกษ์ อีกเรื่องหนึ่งมีดังนี้<o></o>
<o></o>
ยทา จ อตฺตนา เวทิ มุนิ โมเนน พราหฺมโณ อถรูปา อรูปาจ สุขทุกฺขา ปมุญฺจติ ดังนี้<o></o>
แปลว่า<o></o>
เมื่อใดพราหมณ์ผู้มุนี ได้รู้จักตน พบตน ด้วยความเป็นผู้นิ่งสงบ<o></o>
หรือด้วยปัญญาอันเกิดแต่ความนิ่งสงบ<o></o>
เมื่อนั้นพราหมณ์นั้นย่อมพ้นจากรูปและอรูป จากสุขและทุกข์ได้ ดังนี้
<o></o>
<o></o>
บรรยายความ<o></o>
คำว่าพราหมณ์ในพระอุทานนี้ เป็นคำใช้แทนตัวพระองค์เอง<o></o>
ดังที่ได้พูดแล้วในข้อ ๑๑<o></o>
คำว่า มุนิ หมายถึง อาการจิตที่นิ่งสงบเป็นสมาธิจิต แต่ใช้เป็นนามของนักปราชญ์<o></o>
เข้าใจว่า อาการจิตที่นิ่งสงบนั้น เป็นคุณสมบัติของนักปราชญ์<o></o>
ไม่พูดพล่ามในเมื่อไม่มีเหตุการณ์อะไรที่จะต้องพูด<o></o>
รู้จักเวลากาลที่ควรพูดและไม่ควรพูด<o></o>
อีกประการหนึ่ง ความนิ่งสงบเป็นบ่อเกิดแห่งปรัชญาณ คือ บ่อเกิดแห่งปัญญา<o></o>
คำว่า มุนิ มุนี จึงมีความหมายเป็นนามของนักปราชญ์<o></o>
<o></o>
ข้อความในพระอุทานนี้ แสดงให้เห็นเป็นเรื่องของคนเข้าใจผิด<o></o>
ที่ไปหลงยึดถือในสิ่งที่ผิด โดยความเข้าใจว่าถูก<o></o>
คือ ยึดถือปัญจขันธ์ว่าเป็นอัตตาตัวตนโดยความเข้าใจผิด<o></o>
เพราะยังไม่เห็นยังไม่พบอัตตาที่แท้จริง ก็งมถือผิดๆอยู่ตลอดกาล<o></o>
<o></o>
ปัญจขันธ์ หรือขันธ์ ๕ นั้นคือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ<o></o>
รูปร่างกาย จัดเป็น รูปขันธ์ เรียกสั้นๆว่า รูป<o></o>
ส่วนเวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ๔ นั้น เป็นนามขันธ์<o></o>
เรียกสั้นๆว่า พวกนาม หรือ พวกอรูป คือ ไม่ใช่พวกรูป<o></o>
ขันธ์ ๕ นี้คุมกันเข้าก็เป็นอัตภาพร่างกายของคนทุกคน<o></o>
ตลอดถึงร่างกายสัตว์ชาวโลก<o></o>
พวกสามัญชนมวลมนุษย์ยึดถือเอาขันธ์ ๕ นี้เป็นอัตภาพตัวตน<o></o>
เพราะไม่เห็นอื่นนอกไปจากนี้ที่จะเป็นอัตตาตัวตนได้<o></o>
แปลว่า ยังไม่รู้จักตัวเอง ยังไม่พบอัตตาตัวตน<o></o>
<o></o>
เมื่อพระพุทธเจ้า ผู้รู้จักแล้ว พบแล้ว ตรัสสอนว่า<o></o>
ขันธ์ ๕ เป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวตน ปล่อยวางเสีย<o></o>
คนฟังไปเข้าใจเสียว่า พุทธศาสนาไม่มีตัวตน ยิ่งจะหนักเข้าไปอีก<o></o>
ก่อนนั้นความมืดมนมันหนาเพียงสองวา อีคราวนี้น่าจะถึงสองแสนสี่หมื่นวา<o></o>
<o></o>
ขันธ์ ๕ ที่เป็นอัตภาพร่างกายของคนนั้น<o></o>
เมื่อพินิจพิจารณาลงไปให้ละเอียดทั่วถึงแล้วก็เห็นเป็นโลก เป็นอารมณ์<o></o>
เป็นทุกข์อริยสัจจ์ เนื่องกับธาตุ ๔ น้ำ ดิน ไฟ ลม ดังพูดแล้วในข้อ ๑๒<o></o>
เป็นพวกที่ถูกรู้ ของผู้รู้คือ จิต แปลว่า มันเป็นอารมณ์ของจิตซึ่งเป็นผู้รู้หมดทั้งนั้น<o></o>
<o></o>
รูปขันธ์ข้อต้น มียนต์กลไกพิสดารมาก<o></o>
ประกอบด้วยอวัยวะ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย เป็นเครื่องดักอารมณ์<o></o>
รูปขันธ์ที่ว่านี้ก็เป็นธาตุ ๔ มาจากธาตุ ๔ ส่วนใหญ่<o></o>
ภายนอกเป็นอารมณ์ของจิตเพราะเป็นพวกถูกรู้<o></o>
ส่วนเวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ๔ นั้น<o></o>
เป็นกิริยากรรมการกระทำของจิตเนื่องด้วยอารมณ์ที่เข้ามาโดยวิถีทางทั้ง ๕<o></o>
เช่น ตา หู เป็นต้น ซึ่งเนื่องด้วยธาตุ ๔ ภายนอกเหมือนกัน<o></o>
<o></o>
สรุปรวมแล้วก็เป็น ๒ เท่านั้น คือ จิต กับ อารมณ์<o></o>
อารมณ์เป็นพวกถูกรู้ เนื่องด้วยรูปธาตุ ๔ คือ น้ำดิน ไฟ ลม<o></o>
ภายนอกเป็นโลก เป็นทุกข์อริยสัจจ์<o></o>
จิต เป็นผู้รู้อารมณ์ รู้โลก รู้ทุกข์<o></o>
<o></o>
จิตที่เป็นผู้รู้นั้นเมื่อเกิดปัญญา รู้ความจริงของอารมณ์แล้ว<o></o>
ไม่ติดในอารมณ์ ไม่มีกิเลสคือ ตัณหาอุปาทาน<o></o>
เป็นจิตบริสุทธิ์ คือ ผู้รู้บริสุทธิ์ชั้นพุทธะ นี้แหละเป็นอัตตาตัวตน
ไม่มีการยึดถือที่ไปเข้าใจว่า ขันธ์ ๕ คือ อัตภาพร่างกาย ยึดมั่นถือมั่นเอาเป็นอัตตาตัวตนนั้น<o></o>
เป็นความเข้าใจผิดเพราะฤทธิ์อวิชชา<o></o>
การยึดถือขันธ์ ๕ เป็นตัวตน ก็คือ ยึดถืออารมณ์ ติดอารมณ์<o></o>
นับว่ายึดติดแน่นอยู่ในโลก จมปุกอยู่ในกองทุกข์<o></o>
ตกอยู่ในอำนาจ ๓ คือ กิเลส กรรม วิบากนั้นเอง ไม่ใช่อัตตาตัวตนจริงๆ<o></o>
เห็นได้ชัดๆ จิตที่เป็นผู้รู้ รู้แล้วไม่ติดไม่ยึดถือ<o></o>
มีความบริสุทธิ์เป็นพุทธะต่างหากเป็นอัตตาตัวตน<o></o>
<o></o>
แต่ผู้ยึดถืออัตตาผิดดังว่านั้นจะไปพูดกับเขาว่าอัตตาตัวตนไม่มีนั้นไม่ได้<o></o>
คือ ใช้คำปฏิเสธว่าไม่มีนั้นไม่ได้ ต้องใช้คำปฏิเสธว่าไม่ใช่จึงจะถูก เพราะสิ่งที่เขายึดถืออยู่นั้นมี<o></o>
ถ้าไม่มีกิริยายึดถือจะประกอบกับอะไร สิ่งที่ยึดถือนั้นมีจริงๆแต่ว่ามันไม่ใช่<o></o>
<o></o>
พระพุทธเจ้าจึงตรัสปฏิเสธขันธ์ ๕ กับพวกพระปัญจวัคคีย์ผู้ยึดถือขันธ์ ๕ เป็นอัตตา<o></o>
ด้วยคำว่า อนตฺตา ไม่ใช่ตัวตน จะพูดว่าตัวตนไม่มีไม่ได้เพราะเขายึดถืออยู่<o></o>
<o></o>
อย่างคนที่ถือธนบัตรปลอมหรือทองวิทยาศาสตร์ เข้าใจว่า ธนบัตรแท้ ทองแท้<o></o>
เราเป็นผู้รู้จักธนบัตรดี ทองดี ชำนาญเห็นเข้าแล้ว<o></o>
เมื่อจะเปลื้องความเข้าใจผิดความโง่เขลาของเขา<o></o>
เราจะพูดกับเขาว่า ธนบัตรไม่มีนั้นไม่ได้ ของมีอยู่ในตัวเขา จะว่าไม่มีอย่างไร<o></o>
ต้องพูดว่าธนบัตรทองคำที่ถืออยู่นั้นไม่ใช่ของแท้ เป็นของปลอมแปลงต่างหาก<o></o>
ดังนี้จึงจะถูก<o></o>
<o></o>
เพราะฉะนั้นที่เข้าใจกันว่า พระพุทธศาสนาไม่มีตัวตน<o></o>
โดยยึดคำว่า อนตฺตา ไม่ใช่ตัวตน<o></o>
ที่พระพุทธเจ้าตรัสในอนัตตลักขณสูตรเป็นหลักอ้างนั้น<o></o>
ต้องถือว่าไม่รู้จักภาษาคำพูดหรือฟังไม่ได้ศัพท์จับมากระเดียด<o></o>
<o></o>
ในพระพุทธศาสนามีทั้ง ๒ อย่าง คือ ตัวตนก็มี ไม่ใช่ตัวตนก็มี<o></o>
ดื่นดาษอยู่ในพระบาลีที่มานั้นๆฯ<o></o>
<o></o>
เมื่อเข้าใจว่าอัตตาตัวตนมีในพระพุทธศาสนาดังว่ามานี้แล้ว<o></o>
ควรหวนไปตรวจคิดถึงข้อความในพระพุทธอุทานนี้เสียใหม่ ทรงเปล่งออกมาว่า<o></o>
<o></o>
เมื่อใดพราหมณ์มุนีได้รู้จักตน หรือได้พบตนด้วยอำนาจปัญญาอันเกิดจากสมาธิจิต<o></o>
เมื่อนั้นพราหมณ์ย่อมพ้นจากรูป อรูป สุข และทุกข์ได้ ดังนี้ <o></o>
<o></o>
อัตตาตัวตนได้แก่ จิตผู้รู้บริสุทธิ์ถึงขีดสุด<o></o>
ดับสมุทัย คือ กิเลสตัณหาอุปาทาน<o></o>
ดับทุกข์คือ อารมณ์ต่างๆ ดับหมด เป็นสันตินิพพาน<o></o>
จิตเป็นเอกภาพว่าง ไม่มีนิมิตหมาย<o></o>
อนารมฺมณํ ไม่ใช่พวกอารมณ์ ออกนอกอารมณ์ ไม่มีอารมณ์<o></o>
<o></o>
อารมณ์เป็นตัวทุกข์ อารมณ์เป็นโลก เนื่องด้วยธาตุ ๔ ดังกล่าวแล้ว<o></o>
สันตินิพพานซึ่งเป็นอัตตาตัวตนอยู่นอกโลกเหนือโลก<o></o>
<o></o>
ข้อความตอนปลายที่แสดงผลไว้ว่า<o></o>
ย่อมพ้นจากรูป อรูป สุขและทุกข์ได้ ในเมื่อพบเห็นตนแล้วนั้น<o></o>
รูป อรูป สุขและทุกข์ในที่นี้คือ ปัญจขันธ์ หรือขันธ์ ๕ เป็นอัตภาพร่างกาย<o></o>
ที่โลกสามัญชนมวลมนุษย์ยึดถือว่าเป็นอัตตาตัวตน โดยความเข้าใจผิด<o></o>
เพราะไม่เห็นอื่นนอกไปจากนี้<o></o>
<o></o>
ส่วนท่านผู้ที่ถึงสันตินิพพาน เห็นตน พบตน แล้วปัดทิ้งไปแล้ว<o></o>
ไม่ใช่อัตตาตัวตนโดยประการดังนี้ ฯ<o></o>
<o></o>
เบญเอย เบญจขันธ์<o></o>
สิ่งสำคัญ ไม่เห็น มีที่ไหน<o></o>
พิจารณา ตรวจตรา หาทั่วไป<o></o>
ส่วนใดๆ ก็ไม่เห็น เป็นทนทาน<o></o>
โลกไม่ เฉลียว เพ่งพินิจ<o></o>
เพราะฤทธิ์โง่ วนวง ในสงสาร<o></o>
เอาเป็นตัว เป็นตน ว่าทนทาน<o></o>
ต้องทนทุกข์ ดักดาน อยู่นานเอยฯ<o></o>
<o></o>
ทุกข์เอย ทุกขัง<o></o>
ใครได้ฟัง นึกได้ ไม่ประสงค์<o></o>
แต่ยึดเหนี่ยว เกี่ยวพัน ทุกข์มั่นคง<o></o>
ไม่จำนง ปล่อยปลด ลดเสียมั่ง<o></o>
ทุกข์หนัก ทุกข์แรง มันแผลงฤทธิ์<o></o>
อวิชชา คลุมมิด ทั้งหน้าหลัง<o></o>
เกลียดทุกข์ ขังทุกข์ ทุกข์ก็ประดัง<o></o>
เฝ้าแต่นั่ง ครวญคราง ไม่วางเอยฯ<o></o>
<o></o>
------- เปมงฺกโร ภิกฺขุ --------

<o><o>ศูนย์พุทธศรัทธา
สำนักปฏิบัติพระกรรมฐานสาขาวัดท่าซุง
เชิญท่านแวะชมและโมทนาบุญ
มีข้อมูลที่น่าสนใจเพิ่มจากเดิมอีกหลายรายการครับ

</o>
</o>